از بیضایی، مهرجویی و عیاری تا سعید روستایی؛ توقیفی‌هایی که همه آن را تماشا کردند/ نابود شدن سرمایه قابل جبران نیست
تاریخ انتشار: ۱ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۳۷۳۷۶۵
مهسا بهادری: اسمش توقیف است. مقاومت کنی آن را لو می‌دهند. تاریخ سینمای ایران را از هر طرف ورق بزنی یک واژه در آن خودنمایی می‌کند: «توقیف». ربطی هم به پیش و پس از انقلاب و یا دولت‌های مختلف ندارد. برخی فیلم‌ها از نظر مسئولان وقت شایسته دریافت پروانه نمایش نبوده‌اند و برای مدتی یا همیشه مهر توقیف خورده‌اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این ماجرای توقیف فرمول بسیار ساده‌ای دارد، زمانی که یک فیلم ساخته می‌شود باتوجه به اقتضای زمان مهر توقیف روی آن می‌خورد اما اندکی که می‌گذرد مثل «باشو، غریبه کوچک» در جشنواره‌های داخلی صدها جایزه می‌گیرد و تلویزیون به کرات آن را پخش می‌کند. به «باشو غریبه کوچک» اشاره کردیم؛ در ابتدا نگاهی بیندازیم به آثار بهرام بیضایی که بعد از انقلاب با مشکلات زیادی مواجه شد و بعد هم به فیلم‌های توقیفی لو رفته سینما نگاه کنیم که برخی از آنها مانند «مارمولک» را سال‌ها بعد از توقیف و لو رفتن، تلویزیون به کرات آن را نشان داد.
قدمت طولانی توقیفیهایکی از اولین فیلم‌هایی که طعم توقیف را چشید، چریکه تارا بود، از اولین فیلمسازانی که فیلم‌هایش در همان اوایل انقلاب با توقیف روبه‌رو شد، بهرام بیضایی بود. دو فیلم «چریکه تارا» و «مرگ یزدگرد» ساخته‌های بیضایی در سال‌های ۱۳۵۷ و ۱۳۵۸، هرگز به نمایش عمومی درنیامدند. «چریکه تارا» به جز سه بار در بخش «نوعی نگاه» جشنواره فیلم کن ۱۹۸۰ و یکی دو بار در جشنواره بین‌المللی فیلم سن سباستین، به نمایش عمومی درنیامد، اما بعدها نسخه اصلی آن منتشر شد و همه آن را تماشا کردند
بهرام بیضایی سال ۶۴، «باشو غریبه کوچک» را ساخت. فیلم اما به مذاق مسولان وقت خوش نیامد و برچسب ضدجنگ به آن خورد. فیلم محصول دورانی است که همه تولیدات سینمای ایران در خدمت تهییج حس حماسی و تشویق مردم به حضور در جبهه‌ها بود. سال ۶۸ به اقتضاء فضای جامعه و پایان جنگ مسولان تشخیص دادند حالا وقت آن است که «باشو غریبه کوچک» روی پرده برود. این فیلم بارها از تلویزیون هم پخش شده است.
چند سال بعد داریوش مهرجویی «سنتوری» را ساخت. مهرجویی با «دایره مینا» طعم توقیف و رفع توقیف را از پیش از انقلاب چشیده بود. سال ۸۶ دیگر فیلم مهرجویی یعنی «سنتوری» هم مهر توقیف خورد. این اتفاق زمانی رخ داد که سینماها آماده اکران فیلم بودند. شائبه توهین به طبقه مذهبی، از جمله عواملی است که «سنتوری» را دچار مشکل کرد. هفت ماه بعد نسخه قاچاق آن بیرون آمد و بالاخره سال ۸۹ نسخه خانگی فیلم توزیع شد.
کمی بعدتر کمال تبریزی و «مارمولک»ش به میان آمد. اردیبهشت سال ۸۳ این فیلم روی پرده سینما رفت و پس از سه هفته جلوی اکران آن گرفته شد. عده‌ای این فیلم را توهین به روحانیت و عده‌ای دیگر فیلم را در راستای احترام به این قشر دانستند. پس از توقیف، نسخه غیرقانونی «مارمولک» به شکل گسترده‌ای توزیع شد و در نهایت فیلم پس از دو دهه توقیف به شبکه خانگی آمد و از تلویزیون هم پخش شد!
بعد از کمال تبریزی آتش توقیف‌ها دامن کیانوش عیاری را گرفت. سال 1389 بود که عیاری ساخت «خانه پدری» را به پایان رساند اما تا سال 1392 اجازه حضور در جشنواره‌ای را نداشت. کمی بعدتر یعنی در روزهای چهارم و پنجم دی ۱۳۹۳ در گروه هنر و تجربه در پردیس کوروش اکران عمومی شد اما پس از دو روز دوباره اکران فیلم متوقف شد. پس از پنج سال فیلم با اصلاحاتی و با رده‌بندی سنی بالای ۱۵ سال به نمایش درآمد، اما پس از پنج روز در ۶ آبان ۱۳۹۸ با دستور مستقیم دادستانی مجددا توقیف شد. این فیلم در ۲۲ آبان ۱۳۹۸ دوباره از توقیف درآمد و بعد از مدت کوتاهی، اکرانش به پایان رسید و بعدها هم نسخه آن به راحتی در اختیار مردم قرار گرفت و همه آن ماجرای خشونت را که بهانه توقیف این فیلم بود به وضوح دیدند.
این روزها هم فیلم سینمایی «برادران لیلا» با اینکه در فستیوال‌های خارجی حضور پیدا کرده و در کشوری مانند فرانسه هم به نمایش درآمده است اما برای اکران با اگر و اماهای زیادی مواجه شد در ابتدا اجازه ندادند که این فیلم روی پرده سینما برود و اعلام شد که جزو فیلم‌های توقیفی است و بعد از مدتی هم نسخه اصلی آن پیش از اکران لو رفت و منتشر شد.
این روزها، هر روز با فهرستی تازه از اسامی فیلم‌های توقیفی مواجه می‌شویم، فیلم‌هایی که نه مشکلشان حل می‌شود، نه اکران می‌شوند، فقط پشت صف اکران می‌مانند، یا مثل «برادران لیلا» لو می‌روند. سید امیر سیدزاده، تهیه‌کننده سینما این اتفاق را ناخوشایند برای سینما می‌داند و درباره زیان و تبعات مالی توقیف فیلم برای مخاطب و برای سازندگان می‌گوید: «بخشی از جنبه‌های توقیف یک فیلم، مادی و اقتصادی است و بخش دیگر معنوی و خسارت‌های اعتباری است. یک سرمایه‌گذار وقتی برای ساخت یک اثر هزینه می‌کند، طبیعتا به دنبال بازگشت آن است ولی اگر قرار باشد با توقیف فیلمش، سرمایه اولیه‌اش را هم به دست نیاورد، دیگر بودجه و تمایلی برای سرمایه‌گذاری مجدد نخواهد داشت. این بحث مالی ماجرا.»
او ادامه می‌دهد: «یک بخش دیگر این است که یک گروهی دور هم جمع می‌شوند و کاری را می‌سازند و می‌خواهند که حاصل زحماتشان را ببینند و وقتی که این اتفاق نمی‌افتد، تمام آن هنرمندان و اعضای تیم سازنده سرخورده می‌شوند. این ماجرا خسارت مادی معنوی توام با یکدیگر دارد. حالا نتایج منفی آن برای مخاطب این است که از دیدن تفکرات متفاوت محروم می‌شود. کسی که به سالن سینما می‌رود دوست دارد همه افکار را بررسی کند، وقتی دائم به سینما می‌رود و فکر و مسئله تازه‌ای را نمی‌بیند، نتیجه‌اش می‌شود این چیزی که الان شاهد آن هستیم، کاهش روز افزون مخاطبان سینما. تا زمانی که ما مخاطب را از رفتن به سینما محروم کنیم، این یعنی صدمه به لایه‌های فرهنگی که کاهش مخاطب را هم به همراه دارد.»
او درباره لو رفتن آثار می‌گوید:«روی یک فیلم برچسب توقیفی می‌زنند، با منظور اینکه این فیلم از هر جهت، محتوای مناسبی ندارد. خب چند مسئله ایجاد می‌شود، اگر محتوا مناسب نیست، چرا از همان ابتدا پروانه ساخت صادر می‌کنند؟ دوم اینکه اگر بد است چرا جلوی لو رفتن نسخه اصلی آن را نمی‌گیرند.»
بیشتر بخوانید: نوروزبیگی: فیلم را بعد از اکران یا پخش از پلتفرم به صورت مینی سریال مجدد ببینید سرنوشت «برادران لیلا» شوم است؟ واکنش سعید روستایی به قاچاق «برادران لیلا»/ عکس حواشی ادامه‌دار«برادران لیلا»۲۸ شهریور کارگردان فیلم «برادران لیلا» این پرسش را مطرح کرد که چرا فیلمش با وجود برخی ویژگی‌های مهم برای شرکت در اسکار، در کمیته بررسی نماینده سینمای ایران به آکادمی وجود ندارد؟
سعید روستایی در گفت‌وگویی با ایسنا یادآور شده بود: فیلم «برادران لیلا» در میان فیلم‌های در حال بررسی در کمیته معرفی نماینده ایران به اسکار وجود ندارد در حالیکه قرار بود در سازمان سینمایی انعطاف به خرج داده شود تا فیلم برای گرفتن پروانه، به شورای پروانه نمایش ارجاع داده شود زیرا به هر حال ما با هماهنگی‌هایی فیلم را به جشنواره کن فرستاده بودیم اما جای سوال است چرا حالا که به زمان معرفی نماینده اسکار رسیده‌ایم، « برادران لیلا» با تمام امتیاز هایی که داشته از این رقابت کنار گذاشته شده است؟
به گفته او؛ «برادران لیلا» از مدتی قبل اکران خود را در فرانسه آغاز کرد و تاکنون بیشتر از فیلم «متری شش و نیم» که آن نیز در این کشور اکران شده بود، بلیت فروخته و فروش‌اش پس از سه هفته به هفتصد هزار یورو رسیده و به زودی به نزدیک یک میلیون یورو هم می‌رسد.حق پخش این فیلم از سوی۴۰ کشور دیگر دنیا خریداری شده و قرار است به اکران برسد. ضمن اینکه از سوی ۲۰ فستیوال هم دعوت شده است.
اما روند پیگیری نمایش فیلم سعید روستایی در چند ماه اخیر به چند اظهار نظر کوتاه ختم شد و در نهایت شرایط اجتماعی، سیاسی و برخی ناآرامی‌ها که بعد از شهریور به‌وجود آمد باعث شد که این موضوع چندان در رسانه‌ها مطرح نشود.
البته روح الله سهرابی مدیر کل نظارت بر عرضه و نمایش آثار سینمایی درباره مشکل برخی فیلم‌های سینمایی از جمله «برادران لیلا» ۲۰ دی گفته بود: «طبیعی است هیچ فیلمی برای توقیف ساخته نمی‌شود و عوامل فیلم‌ها هم پیگیر حل و فصل موضوع هستند. ما هم تلاشمان را کرده‌ایم. مشکلاتی حاشیه‌ای گریبان فیلم‌ها را گرفته است. طبیعتا پیگیر اکران این فیلم‌ها خواهیم بود و خود صاحبان آثار هم در حل و فصل گره‌های بعضا کوری که افتاده تاثیر دارند.»
مشکل حل نشد و فیلم لو رفتمشکل این فیلم حل نشد، «برادران لیلا» لو رفت جواد نوروزبیگی تهیه کننده فیلم «برادران لیلا» در واکنش به پخش و دیده شدن جدیدترین فیلم سعید روستایی در گفتگو با خبرآنلاین گفت: «بی تردید دیدن فیلم «برادران لیلا» در شرایط فعلی و با پخش غیر قانونی، عملی غیر اخلاقی است و چنانچه مخاطبان سینمای ایران فیلم «برادران لیلا» را دیده‌اند؛ در زمان اکران یا پخش از پلتفرم به صورت مینی سریال مجددا به تماشای این فیلم بنشینند.»
با نگاهی منصفانه اگر به عبارت «این فیلم توقیف شد» نگاهی بیندازیم، متوجه می‌شویم که نه تنها آن فیلم کنار گذاشته نشده، بلکه مخاطبان بیش‌تری پیدا کرده و کارگردانش هم بیش از پیش محبوب شده. حالا اگر یک فیلم مناسب نیست، چرا مسئولان سینمایی نسبت به لو رفتن نسخه یک فیلم واکنش نشان نمی‌دهند؟ یا اقدامی جهت تعامل با هنرمندان علی الخصوص سازندگان انجام نمی‌دهند؟ فیلمی مانند «برادران لیلا» در این شرایطی که سینما در سال ۱۴۰۱ تنها ۴۱۵ میلیارد تومان فروش داشته، کمک بزرگی به گیشه می‌کرد، هم بخاطر نام سعید روستایی و تجربه ساخت آثاری مثل«متری شیش و نیم» هم بخاطر بازیگران چهره و شناخته شده این فیلم. اما بخاطر یکسری ملاحظات که درباره آن توضیحی داده نشد، آن را توقیف کردند و اتفاقا همه مردم هم در نهایت آن را تماشا کردند.
۵۷۲۴۵
کد خبر 1745827منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: سینمای ایران هنرمندان کیانوش عیاری بهرام بیضایی برادران لیلا سینمای ایران سعید روستایی غریبه کوچک فیلم ها یک فیلم لو رفتن لو رفت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۷۳۷۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چهره‌های ورزشی که در ایران مسلمان شدند
به گزارش "ورزش سه"، خبر مسلمان شدن ژوزه مورایس یکی از مهم‌ترین اخبار چند روز اخیر فوتبال ایران بوده و این اتفاق که باعث شده مورایس از آیین مسیحت به دین اسلام و مذهب شیعه روی آورد، یک اتفاق خاص برای اهالی فوتبال است. این خبر در نشست مطبوعاتی سپاهان و پس از پیروزی مقابل استقلال ملاثانی اعلام شد. او که گفته می‌شود به زودی با یک زن مسلمان ایرانی پیوند ازدواج خواهد بست، یکی از ده‌ها ستاره و چهره نامدار فوتبال است که دین اسلام را برای ادامه زندگی برگزیده است. با این حال این تصمیم، در گذشته ورزش ایران نیز رخ داده بود و ورزشکاران خارجی زیادی در ایران، به دین اسلام روی آوردند.
عرفان اولروم
دنی اولروم یکی از چهره‌های سرشناس ورزش ایران است که سال‌هاست به دین اسلام مشرف شده است. او ملیتی نیجریه‌ای دارد اما از روزی که در سفارت کشورش در ایران همسرش را دید تصمیم گرفت تا تغییرات ابتدایی را در زندگی‌اش شکل دهد. اولروم که پیش از روی آوردن به اسلام یک مسیحی کاتولیک بود پیش از آمدنش به ایران سودای مسلمان شدن در سر داشت که ازدواج با همسر ایرانی این فرصت را به بهترین نحو برای او فراهم کرد: «در نیجریه مسلمانان زیادی وجود دارند و شاید بتوان ادعا کرد که اکثر نیجریه‌ای‌ها مسلمان هستند. تحقیقات زیادی درباره اسلام انجام دادم و به این نتیجه رسیدم که تنها در اسلام می‌توانم گمشده خود را پیدا کنم، مدت‌ها بود که در دل مسلمان شده بودم اما ازدواج بهانه‌ای شد تا به این تصمیم خود جامع عمل بپوشانم.» همسر دنی اولروم که پس از مسلمان شدن نام عرفان را برای او انتخاب کرد، کارمند رسمی سفارت نیجریه بود.
او درباره زیارت حرم امام رضا علیه السلام نیز، مدتی قبل مصاحبه کرده بود و گفت:
امام رضا (ع) شخصیت بزرگ و بی‌نظیری است. ارادت خاصی به ایشان دارم و شاید یکی از اصلی‌ترین دلایل موفقیتم در راه آقای گلی لطف ایشان بود اما، متأسفانه آن زمان امکان زیارت حرم امام رضا (ع) را نداشتم چرا که مردم به سمتم هجوم می‌آوردند و نمی‌توانستم به درستی و در آرامش آداب زیارت را به جای بیاورم.
لیلا رجبی
او سال‌ها با نام لیلا رجبی و با پرچم ایران در رقابت‌های بین‌المللی شرکت کرد. ایلوشنکو بعد از ازدواج با پیمان رجبی (که او هم دونده و در حال حاضر مربی پرورش اندام است) و مشرف‌شدن به دین اسلام، یکی از ورزشکارانی است که سال‌ها با نام ایران در رقابت‌های بین‌المللی شرکت کرد.
لیلا و همسرش از طریق یکی از دوستان که در بلاروس زندگی می‌کند با هم آشنا شدند. طبق گفته‌های پیمان، فاصله آشنایی آنها تا ازدواجشان 2 سال طول کشید تا در این 2 سال لیلا فرصت داشته باشد که درباره دین اسلام و کشور ایران تحقیق کند. اینترنت و کتاب‌هایی درباره دین اسلام، خواندن قرآن به زبان روسی و در آخر موافقت خانواده‌ها باعث شد تا ورزشکاری دیگر به جمعیت مسلمانان اضافه شود. لیلا که اسمش را خودش از طریق یک سایت ایرانی پیدا کرده است در حضور امام جمعه بوشهر شهادتین را گفت.
احمد مارکوس
این‌بار این بسکتبالیست فرانسوی بود که با حضور در بیت آیت‌الله علوی گرگانی مسلمان شد و این اتفاق برای او بسیار خوشایند بود. احمد پس از مسلمان شدن گفت: برخورد و محبت مردم ایران باعث شد تا درباره دین اسلام تحقیق و مطالعه کرده و مسلمان شوم. از هنگامی که وارد ایران شدم و به تیم راه و ترابری پیوستم، برایم جالب بود تا در مورد دین اسلام و پیامبر اسلام بدانم. به همین دلیل از مسئولان خواستم کتاب‌هایی که در این باره به زبان فرانسوی ترجمه شده، برایم تهیه کنند و آنها نیز بسیار زود این کار را انجام دادند. پیش از حضور در ایران تصور دیگری از این کشور داشتم، اما با حضور در ایران و شهر قم فهمیدم که تمامی آنها اشتباه بوده است. هنگامی که کتاب‌های دین اسلام را مطالعه کردم، نام احمد چندین بار در آنها ذکر شده بود. به همین دلیل تصمیم گرفتم تا این اسم را برای خود انتخاب کنم.
ژوزف سرجیو سیلوا دوس سانتوز (سجاد)
او مربی برزیلی بدنساز تیم صنعت نفت آبادان بود که در مراسمی روحانی، در حوزه علمیه آبادان با ادای شهادتین، مسلمان شد و به مومنین شیعه علی‌ابن‌ابیطالب پیوست. مربی برزیلی بدنساز تیم صنعت نفت نام سجاد را نیز به جای ژوزف برای خودش انتخاب کرد: «آشنایی من با اسلام با ایرانیان مسلمان در برزیل آغاز شد و در ایران این فضا برایم بیشتر هموار شد تا با اسلام آشنا شوم.» او همچنین می‌گوید خانواده‌اش نیز به اسلام علاقه دارند.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»